فصل: سوم

نظام خانواده


              «الگوی عمل»

عواملی که گروه ها رااز یکدیگر متمایز می کنند؟
1- بزرگی یا کوچکی گروه ها
2- نحوه ی عضویت و ورود به گروه ها
3- ارزش ها وهنجار های گروهی
4- میزان نظم گروهی
5- دوام وپایداری گروه ها
خانواده با گروه های ديگر متفاوت است ؟
1- سابقه تشکیل گروه خانواده از گروه های دیگر بیشتر است
2- دوام و پایداری خانواده بیش تر از گروه های دیگر است
3- رابطه افراد در گروه خانواده با یکدیگر مستحكم تر است و گسستن آن دشوار است .
                         گروه
خانواده                  
                          نظام اجتماعی

                                       
خانواده از دو جهت قابل بررسي است:
1- خانواده به عنوان گروه: افرادی که خود را« ما ‌‌‌‌‌»می دانند وبا هم تعامل نسبتاً پایداردارند.
2- خانواده به عنوان نظام اجتماعی : مجموعه ای از نقش هاي متقابلاً به هم پیوسته که برای تحقق یک هدف مشترک وبه صورت یک واحد یکپارچه در آمده اند
               
                          الگوهاي عمل نقش زن: احترام گذاشتن به شوهر                                      
  وانجام امور مربوط به منزل
خانواده:
                           الگو هاي عمل نقش شوهر : تأمین معاش زندگی          
( نفقه ) احترام گذاشتن به همسر

* هر خانواده از نقش هاي زن وشوهري شکل می گیرد و هر یک از این نقش ها الگو های عمل خاصی را باید انجام دهند.
* برای اجرای الگوی های عمل نقش زن و شوهري  دونوع الزام و اجبار وجود دارد :1– الزام عرُفی 2- الزام قانونی


                                       عُرفي : مثلاً احترام گذاشتن به بستگان  
                                    شوهر توسط زن .(همسر)سرزنش دیگرا ن                                          
انواع الزام واجبار:                                            اجبار عرفی
                                               قانوني:  تأمین نفقه زن ازوظایف                               شوهر
       باز خواست قانوني الزام قانوني

الگوی عمل اجبارو الزام
احترام گذاشتن به همسر



تأمین نفقه توسط شوهر اگر شوهری به همسرش احترام نگذارد مورد سرزنش دیگران قرار می گیرد.

اگر شوهری از پرداخت نفقه خود داری کندمورد باز خواست قانونی قرار می گیرد.

*بااضافه شدن نقش سومی به نام فرزند به خانواده نقش های دیگری مانند : نقش پدری و نقش مادری شکل می گیرد

تاثیرات خانواده برنظام اجتماعی کل :
1- تاثیرات مناسب
2- تاثیرات نا مناسب
تاثیرات مناسب خانواده برنظام اجتماعی کل (جامعه ) :
1-اجتماعی کردن فرزندان ،
2-مراقبت ونگهداری از کودکان
3- مراقبت و نگهداری از ناتوانان و سالمندان
4- تولیدنسل
*مهمترین زمینه ی جامعه پذیری افراد خانواده است .
تاثیرات نامناسب نظام خانواده برنظام اجتماعی کل :
1- توجه بیش از اندازه والدین به فرزندان باعث وابستگی آنها به دیگران می شود .
2- تولید نسل بیش از اندازه موجب رشد سریع جمعیت می شود .

چرا در گذشته مشکل رشد سریع جمعیت وجود نداشته است . (چرا در گذشته فرزند زیاد داشتن خوب بوده است ) ؟
1- به دلیل نبودن بهداشت و امکانات پزشکی و درمانی خیلی از کودکان ازبین می رفتند.
2-عوامل و شرایط طبیعی مانند: سیل ، خشکسالی ، بیماری ، و جنگ در كمين انسان بودند.
3- کودکان به عنوان نیروی کار وسرمایه شناخته شده ودر بخش های کشاورزی و صنایع دستی مورد استفاده قرار می گرفتند.
4-زندگی ساده بود و زوج هاي جوان توقعات زیادی نداشتند.
چرا امروزه مشکل رشد سریع جمعیت وجود دارد ؟(چرا امروزه داشتن فرزند زیاد بد است) ؟
1-پیشرفت علم پزشکی ، بهداشت و صنعت موجب کاهش مرگ و میر کودکان در سال های اولیه زندگی می شود.
2- با رشد سریع جمعیت نظام تقسیم کار تغییر کرده و دوره ی مصرف کنندگی افراد افزایش یافته است .
3- فرهنگ عمومی تغییر کرده و زوج ها توقعات و انتظارات بیش تری دارند.
آثار نامطلوب رشد سریع جمعیت برجامعه : کاهش امکانات بهداشتی ، كاهش امكانات آموزشی ،کاهش سطح رفاه ، کاهش اشتغال ، کمبود مسکن ، کاهش رشد اقتصادی

* چگونه رشد سریع جمعیت موجب کاهش رشد
اقتصادی می شود؟
با رشد جمعیت امکا ن سرمایه گذاری های جدید در بخش های تولیدي وجود ندارد و کشور باید امکانات و سرمایه ی خود را برای  تولید مواد مصرفی جمعیت در حال افزایش صرف کند.

تاثیرات خانواده بر فرد :
1- شکل گیری شخصیت فرد
2- نقش ارشادی و حمایتی خانواده
3- نقش عاطفی و آرامش روانی خانواده
4- شکل گیری شخصیت مستقل .
خانواده و شکل گیری شخصیت فرد :
با رشد جسمانی کودک ، روان او نیز در ارتباط با محیط وانسان های دیگر شکل می گیرد و رشد می یابد ، خانواده نخستین محیط اجتماعی است که فرد در آن قرار می گیرد و والدين و اطرافیان کودک نیز نخستین انسان هايی هستند که با وی ارتباط دارند. نوع رفتار های آنها در اعمال و اندیشه ها و احساسات و به طور کلی شخصیت فرد تاثیر دارد.

وجدان :
عاملی كه از درون رفتارهای فرد را کنترل می کند و حاصل عمل  وگفتار او و اعضای خانواده در کودکی است .  
*فرد نه تنها از نظر جسمی بلکه از نظر روانی و شخصیتی نیز تحت تاثیر خانواده قرار دارد.


نقش ارشادی و حمایتی خانواده:
نقش ارشادی و حمایتی خانواده در همه ی دوره هاي زندگی فرد اعم از کودکی ، نوجوانی ، جوانی ، دیده می شود مثلاً : حمایت های مادی معنوی اعم از تامین وسایل و امکانات زندگی از قبیل : پوشاک ، لباس ، مسکن ، مشاوره و راهنمایی دادن در تحصیل ، انتخاب دوست ، انتخاب شغل ، انتخاب رشته تحصیلی ، انتخاب همسر و سایر حمایت های مادی و معنوی

نقش عاطفی و آرامشی روانی خانواده :
خانواده اولین زمینه ی اجتماعی است که نیاز های عاطفی مانند: محبت ، صمیمیت و آرامش روانی در آن بر آورد ه می شود و با تشکیل خانواده فرد از نظر عاطفی آرامش می یابد و از سر درگمی ها و خستگی ها روحی  و روانی او کاسته می شود.

شکل گیری شخصیت مستقل :
با تشکیل خانواده فرد شخصیت مستقل پیدا می کند به این معنی که مرد با کار کردن در بیرون از خانه و زن با کار کردن درمنزل یا بیرون از آن شخصیت مستقل دست می يابد.
* دلیل بقا و پایداری خانواده در طول تاریخ چیست ؟
1- نقش مهم و غیر قابل انکار خانواده درزندگی فرد
2- نقش تعیین کننده ی خانواده بر نظام اجتماعی کل (جامعه)

ناساز گاری زن و شوهر:
وجه مشترک ناسا زگاری زن و شوهر برآورده نشدن انتظارات است
انتظارات : کارهایی که هر فرد درنقش خودش دیگران از انتظاردارند انجام دهد.
مثلاً : شوهر از زن انتظار دارد که به اقوام و خویشان او احترام گذارد اگر زن این انتظار شوهر را برآورده نکند این امر موجب اختلافات و ناساز گاری بین آنها می شود .
زن از شوهر انتظار دارد که با او و کار کردن او در بیرون از خانه مخالفت نکند ولی اگر شوهر خواسته زنش را برآورده نکند بین آنها اختلاف ایجاد می شود.
دلایل برآورده نشدن انتظارات زن و شوهر ازیکدیگر: 1- جامعه پذیری یا اجتماعی شدن آنها کامل نیست ( جامعه پذیری ناقص )   یعنی : فرد برای ورد به نقش زن یا شوهر آماده نشده است
2- اجتماعی  شدن متفاوت   یعنی : زن و شوهر از طریق راه ها و یا در محیط های مختلف اجتماعی تربيت شده اند .



1- تغییرات سریع در نظام اجتماعی کل (جامعه ) ایجادارزش های متفاوت در یک دوره است. ( مثلا با گسترش دانشگاههاامکان ادامه تحصیل دختران فراهم شده وتوقعات جدیدی رادر آنها ایجاد کرده است.

عوامل عمده در تنوع جریان های اجتماعی شدن :
1- راه های مختلف اجتماعی شدن از طریق خانواده ، دوستان ، نظام  آموزشي ، رسانه های جمعی
2- محیط های مختلف اجتماعی شدن مانند: شهر یا روستا و... و گروه های مختلفی  اجتماعی با فرهنگ ها وارزش های متفاوت

ناساز گاری فرزندان و والدین:

وجه مشترک ناسازگاری ( اختلافات ) فرزندان و والدین تفاوت           انتظارات است .

تفاوت انتظارات والدین و فرزندان از کجا سر چشمه می گیرد :
1- تغییر نقش کودکی به نوجوانی : فرد می خواهد مستقل شود و از تبعیت والدین رها شود. و به خود متکی گردد.( دوره عضویت در گروهها و مستقل شدن)
2- اجتماعی شدن متفاوت : اجتماعی شدن متفاوت والدین و فرزندان که از تفاوت درارزش هاي آنها ناشی می شود . موجب اختلافات بین آنها می شود.


" فصل ( 3) نظام خانواده "
الف : صحيح يا غلط جملات زير را مشخص كنيد .
1-رشد صنعت همراه با رشد سريع جمعيت نتوانست نظام تقسيم كار را تغير دهد.   ص (  )   غ (  )
2- خانواده اي كه از زن و شوهر و يك فرزند تشكيل شده ، داراي (3) نقش است. ص (  )  غ(  )  
3- نفقه يعني پرداخت وجه براي رفاه زندگي زن و شوهر . ص (   )    غ (    )
4- در گذشته توليد مثل زياد بود ه است اما بدليل عدم امكان بهداشت رشد جمعيت پايين بوده است . ص (   )                 غ (   )
5 -  ريشه ناسازگاري خانواده ها را بايد در درون خانواده ها جستجو كرد . ص (   )   غ (  )
ب- از ميان گزينه ها گزينه ي مناسب را انتخاب كنيد.
1- چرا خانواده در طول تاريخ پايدار مانده است ؟
الف : نقش مهم آن درنظام اجتماعي كل                  ب: نقش پر قدرت پدر در خانواده
ج : نقش مهم آن در زندگي فرد                           د: الف و ج
2- بزرگ ويا كوچك بودن – ميزان نظم گروهي اين دو مربوط چه چيزهايي است ؟
الف : ملاك ها              ب: اندازه           ج: آسيب هاي گروه           د: مزاياي گروهها
3- وجه مشترك اختلافات فرزندان ووالدين  چيست؟
الف : بر آورده نشدن انتظارات        ب:  جامعه پذيري ناقص     ج:   تفاوت در اجتماعي شدن               د: تفاوت انتظارات
4- خانواده يك گروه است زيرا از ..... ....... شكل گرفته است و خانواده يك نظام است زيرا از ............... شكل گرفته است.
الف : افراد – نقشها       ب : نقشها – افراد            ج – نقشها – اجزا     د: اجزا – نقشها
5- خانوادهاي كه از يك زن و مرد و يك فرزند تشكيل شده است چند نقش دارد؟
الف : يك                ب :  دو                       ج :  چهار             د: پنج
پ – جاهاي خالي را با كلمات مناسب پر كنيد.
1- در صورتي كه جريان اجتماعي شدن ............. تحقق نيابد و يا در صورتي كه فرد ................... اجتماعي شوند اين موارد موجب مي گردد كه انتظارات زن و شوهر برآورده نشود.
2- وجه مشترك اختلافات زن و شوهر ......................... است.
3- آن چه به عنوان ................... در فرد شكل مي گيرد و از درون رفتار او را كنترل مي كند حاصل عمل والدين در كودكي است .
4- تفاوتي كه ميان انتظارات والدين و فرزندان وجود دارد گاه به تفاوت در ارزشها بر مي گردد كه نتيجه ي............... آنهاست .
5- با رشد ............... در روز گار جديد مرگ نوزادان كاهش يافت و جمعيت به سرعت رشد كرد.
ت – هر كدام از موارد ستون ( الف ) با كدام يك از موارد ستون ( ب ) ارتباط دارد .
                ( الف )                                             ( ب )
1- والدين معتقدند در انتخاب دوست بايد دقت كرد ولي فرزندان اين اعتقاد راندارند (         )
                                                                  الف : عدم توجه به تغير نقش فرزند
2- كاهش رشد اقتصادي و كاهش امكانات آموزشي از نتايج آن مي باشد. (                )
                                                                   ب : رشد جمعيت
3- گروه است زيرا تعدادي افراد هستندو نظام است زيرا تعدادي نقش است (             )
                                                                ج:  نظام خانواده
4- وجه مشترك اختلافات زن و شوهر ها (            )  د: گونه هاي مختلف اجتماعي شدن
5-  وجود محيط هاي اجتماعي مختلف و راههاي مختلف  ه : بر آورده نشدن انتظارات
اجتماعي شدن ، دو عامل است. (                 )          ر: تنوع جريان هاي اجتماعي
ث- به سئوالات زير پاسخ دهيد.
1- چهار مورد ازملاك هايي كه گروهها را از هم متمايز مي سازند بنويسيد.
2- چرا طول دوره ي مصرف كنندگي فرزندان امروزه بيشتر است ؟
3- چرا در طول تاريخ خانواده پايدار مانده است ؟
4- انتظارات زوجهاي جوان در گذشته و امروز را با هم مقايسه كنيد.
5- آثار خانواده را بر نظام اجتماعي كل بنويسد.
ج – سئوالات زير را توضيح دهيد.
1- رشد سريع جمعيت چگونه موجب كاهش رشد اقتصادي مي شود ؟
2- چرا امروزه توليد نسل زياد مناسب نيست ؟
3- چگونگي ورود افراد به بازار كار را در گذشته و حال مقايسه كنيد.
4- با توجه به مطالب مطرح شده در كتاب به سئوال زير پاسخ دهيد .
( براي حل اختلافات ميان فرزندان و والدين چه باير كرد ؟
5- چرا در گذشته توليد نسل زياد مناسب بوده است ؟

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: